Stap 1 : De 15-25 regel
We beginnen met het achterhalen van de muziek die het diepst wordt opgeslagen is in het brein. Deze muziek activeert herinneringen, brengt de persoon met dementie in contact met zichzelf, met de omgeving en met ons.
De muziek die het diepst wordt verankerd in het brein, is de muziek die we gehoord hebben tussen onze 15e en 25e jaar. Deze muziek kan zelfs alzheimer niet vernietigen.
De 15-25 muziek is een toegangspoort naar herinneringen uit die tijd. Deze herinneringen zijn zo krachtig dat mensen zich echt weer in die tijd wanen.
Hoe bereken je de 15-25 periode? Tel 15 jaar op bij iemands geboortejaar, tel daarna 25 jaar op bij iemands geboortejaar en je hebt iemands 15-25 periode.
Goed om te weten waar Tante Greet en Opa Gerard zijn geboren en gewoond hebben gedurende hun 15-25 periode.
Waarom moet ik dat weten? Omdat opa Gerard een geboren en getogen Maastrichtenaar waarschijnlijk niet enthousiast zal worden van de Amsterdamse klassieker “Bij ons in de Jordaan”.
En tante Greet een rasechte Mokumer, niet direct het Limburgse lied Loeënde klokke van Frits Rademacher uit volle borst kan meezingen. Terwijl beide nummers toch populair waren in hun beide 15-25 periode.
Hoe vind je de 15-25 muziek
– Bereken de 15-25 periode
– Zoek hitlijsten uit die jaren
– Ga naar Spotify of YouTube
– Speel de populaire 15-25 muziek af
– Zet ieder lied dat herkend wordt in aparte lijst
Tip van Rip: Maak een account aan bij Spotify of YouTube. Maak een aparte lijst voor degene met dementie. Zet ieder lied of muziekstuk wat aanslaat bij degene met dementie in die aparte afspeellijst.
Gratis of niet gratis? Zowel bij Spotify als bij Youtube kan je een gratis en een betaald account aanmaken. Als je het account alleen gebruikt voor het achterhalen en opslaan van de van muziek dan is een gratis account oké.
Niet oké als je vanuit het Spotify of Youtube account muziek gaat afspelen voor degene met dementie, dan is een gratis account niet oké. Bij het gratis account krijg je namelijk tussen de nummers door reclame te horen.
Reclame van nu wordt vaak niet herkend door degene met dementie. Daar komt bij dat reclameboodschappen vaak harder worden afgespeeld. De reclame zal verwarring en onrust teweeg brengen bij degene met dementie.
Verwarring en onrust is juist wat we niet willen. Dus ga je muziek afspelen voor iemand met dementie via YouTube of Spotify, dan is mijn advies om een betaald account hiervoor te gebruiken.
Bij de 15-25 regel verzamel je de muziek die iemand gehoord heeft in zijn 15-25 periode. Gehoord hebben is niet hetzelfde als mooi vinden. Het kan zelfs zijn dat een lied wat totaal iemand smaak niet is toch herinneringen activeert en iemand heel gelukkig maakt
De vader van verzorgende Jaap luisterde iedere zondagmorgen naar Maria Calles. Jaap vond dat toen verschrikkelijk muziek en ook nu staat Maria Callas niet in de Spotify lijsten van Jaap.
Tijdens de MuziekGeluk training kreeg Jaap de opdracht om zijn eigen 15-25 playlist te maken. Jaap twijfelde of hij Maria Callas in zijn 15-25 lijst moest zetten. Maar Jaap herinnerde zich, dat ik bij de training heel nadrukkelijk had gezegd “de muziek die je gehoord hebt, niet mooi gevonden hebt”
Jaap zetten het Casta Diva van La Callas in zijn 15-25 lijst. Tijdens de bespreking van de opdrachten moest Jaap nog een traantje weg pinken. Want Casta Diva had hem terug gebracht naar zijn ouderlijk huis en prachtige herinneringen teruggegeven van zijn vader.
De emotie en de herinneringen die gekoppeld zijn aan de muziek uit de 15-25 periode overstijgt smaak en muziekvoorkeur.
Bijvoorbeeld: Tante Mien hoort het lied “een reisje langs de Rijn” en bij de eerste maten zit Tante Mien weer aan boord van het rijnschip waarmee ze samen met Oom Bert een Rijn cruise heeft gemaakt.
Ondanks dat Tante Mien niet kan vertellen wat ze vanmorgen gegeten heeft, kan Tante Mien je vertellen, hoe het Rijnschip er uit zag, welke hut ze had en wat ze aan boord heeft gegeten. over de laatste avond aan boord, hoe ze in de nacht bij een wildvreemde man de hut binnen is gegaan omdat ze niet gewend was aan zoveel glaasjes advocaat en port bij de koffie.
De kracht van de muziek uit de 15-25 periode is zo sterk dat bijvoorbeeld je vader die misschien geen idee heeft welke dag het vandaag is bij het horen van Hey Jude van de Beatles de exacte datum en plaats weet waar hij de Beatles in Nederland heeft horen zingen.
Hij vertelt in geuren en kleuren hoe hij uren in de rij heeft gestaan voor kaartjes, over het meisje met rood haar dat voor hem in de rij stond, inderdaad dat is zijn vrouw geworden je moeder.
Je vader zingt Hey Jude feilloos mee, hij lacht, heeft plezier. In gedachten is hij weer samen met je moeder bij dat unieke concert van die vier jongens uit Liverpool.
De muziek maakt hem weer jong, de verliefdheid giert door zijn aderen, hij is weer even in het Friese dorpje Blokker, even weer in contact met zichzelf, even geen last van vervelende dementie-mist.Achter
In de MuziekGeluk trainingen maakt iedere cursist zijn eigen 15-25 lijst, beluistert deze om zelf te ervaren wat deze muziek teweeg brengt. Reacties van cursisten na het luisteren naar hun eigen 15-25 lijst.
Ongelooflijk “Dat ik naar deze muziek heb geluisterd, ongelooflijk” – “Het is wel hele foute muziek” – “Dit is echt niet de muziek die ik mooi vond maar deze liedjes brengen wel duizenden herinneringen naar boven” “Geeft me energie, maakt me gelukkig.
Beperk je niet tot oude hitlijsten bij het zoeken naar iemands 15-25 muziek. Denk ook aan de muziek waar de ouders, broers of zussen van de persoon met dementie in die tijd naar hebben geluisterd.
Denk aan: De muziek gehoord op radio, tv of bij het uitgaan. Denk aan de muziek gehoord in de kerk. Vergeet niet dat 70% van de ouderen van nu iedere zondag naar de kerk gingen.
Het is de muziek die gehoord is in de 15-25 periode die toegang geeft tot de schatkamer van het geheugen. Bij AlzheimerMuziekGeluk op Spotify vindt je vele verschillenden playlisten voor het vinden van 15-25 muziek, maar je vindt er ook geluiden en inspiratie lijsten.
Aan de slag: Je weet nu hoe je de 15-25 muziek kunt vinden. Dus nu aan de slag.