Muziek in de ouderenzorg is op zich niets nieuws.  Mijn ervaring is dat het dan gaat om samen zingen van oude (kinder)liedjes op de dagbesteding of het maandelijks optreden van het plaatselijk koor in het restaurant van de zorginstelling.

Allemaal overigens leuke initiatieven om het welzijn van de bewoners te verhogen en waarbij het toepassen van muziek als normaal en heel vanzelfsprekend wordt gevonden.

Die vanzelfsprekendheid mis ik bij de persoonlijke benadering van een bewoner. Het is niet de norm zoals een praatje maken met een bewoner wel is.

Begrijp me niet verkeerd, een praatje maken is en blijft heel belangrijk en een essentieel onderdeel van de dagelijkse zorg.

Een praatje maken zorgt dat je de bewoner de kans geeft om als individu gezien te worden en zich gehoord te laten voelen.

Maar wist je dat het achterhalen van de persoonlijke muziek van de bewoner een hele prachtige tool is om nog meer verbinding met de persoon te maken die tegenover je zit? Alleen daar zit ook meteen de uitdaging om muziek daadwerkelijk te gebruiken tijdens het contact met de bewoner.

Ik heb gemerkt dat het afspelen van muziek op mijn telefoon tijdens mijn wandelingen door de instelling tot verbaasde reacties heeft geleid. Deze waren overigens wel positief, maar men was wel verrast dat ik met muziek door het gebouw liep.

Reacties als “O wat gezellig” of “Ik hoor dat Tiana er weer is” zijn voorbeelden die ik kreeg te horen.  Ook kreeg ik de vraag waarom ik dat dan deed en ik vertelde dan graag over mijn MuziekGeluk Specialistachtergrond en mijn visie op de zorg en het contact met de bewoner.

De laatste tijd ben ik er eens meer over gaan nadenken waarom het zo anders is of opmerkelijk als je met muziek aan door een instelling loopt of gebruikt in het contact met de bewoner.

Muziek aanzetten en luisteren in de auto, de woonkamer of als we over straat lopen vinden we heel normaal en doen velen van ons zonder erbij na te denken.

Gekscherend noem ik het onze brandstof van de dag of de broodnodige muziek vitamines. Van het luisteren naar muziek krijg je energie, gaan taken sneller of verloopt een autorit meer ontspannen.

Ik persoonlijk word er vrolijker van en dat was ook hetgeen ik in de training van Ignar had gehoord.  Je brengt letterlijk kleur in een ruimte en er gebeurt iets moois.

Het inzetten van muziek om het welzijn van de bewoners te verhogen verdient  wat mij betreft ook een vaste plek in het zorgplan wanneer er geïnformeerd wordt naar het  activiteitenpatroon van iemand.

Wat is de favoriete muziek van een bewoner en op welke momenten luistert iemand graag naar muziek?

Waarom is dat zo belangrijk? Iets wat op het eerste oog zo simpel lijkt kan van onschatbare waarde zijn voor de persoon in kwestie en al jaren een way of life zijn.

Zo heb ik tijdens mijn diensten in de ouderen-zorginstelling een aantal bewoners leren kennen die de gewoonte hebben om elke ochtend de radio aan te zetten.

En in sommige gevallen zet het personeel de radio aan voor de bewoner, omdat de bewoner het zelf niet meer kan en het bij het vaste personeel bekend is dat dit een gewoonte is van de cliënt.

Maar gek genoeg staat deze handeling niet in het zorgplan beschreven. Als ik daar langer over nadenk is dat best opmerkelijk. Het smeren van de boterhammen en het koffiezetten zie je wel terug in het  plan, maar het in de ochtend aanzetten van de radio niet ondanks dat het voor de bewoner wél een jarenlange gewoonte is.

Hoe kunnen we dat doorbreken en onszelf bewust worden van de waarde van meer muziek in de zorg?

Wanneer we een appartement betreden en zien dat de bewoner de beschikking heeft over een radio en/of stereo-installatie, nemen we die waarneming ter kennisgeving aan of gaan we het initiatief nemen om daarover in gesprek te gaan met de bewoner en/of familie om zo de behoefte van de cliënt te achterhalen?

Over wanneer en hoe vaak iemand naar muziek luistert, wat de favoriete zender is en welke programma’s er belangrijk zijn.

Het kan zo maar het verschil zijn in een leuke invulling van een bepaald gedeelte van de dag. Op deze manier heeft de bewoner muzikaal gezelschap,  blijft men op de hoogte van het nieuws en hoort men liedjes van vroeger.

Er zijn genoeg radiostations die muziek uit de jaren 60 en 70 aanbieden of bijvoorbeeld programma’s hebben met streekgebonden onderwerpen en muziek, denk daarbij aan de lokale zenders of de regionale omroepen.

En als het toch wat moeilijker is om de favoriete muziek te achterhalen kan je ook nog de 15-25 gouden regel van Ignar Rip toepassen om de juiste zender te vinden.

Ignar vertelt je hier graag meer over tijdens zijn trainingen. Wat ik je kan garanderen als je je gaat verdiepen in deze zeer mooie en praktische tool, is dat je een bewoner veel beter leert kennen, er hele mooie verhalen worden vertelt en je echt wat moois gaat toevoegen aan het welzijn van de bewoner.

Het geeft nog meer verdieping aan je vak en werkplezier. De middelen zijn vaak al aanwezig in het appartement van de bewoner, het initiatief en de sleutel ligt bij jou als zorgprofessional.

Want Shakespeare zei niet voor niets,”Music is the food of love… Play On!’
Of misschien beter gezegd Sing on…….

Tiana